Sąd Najwyższy zajmował się ostatnio wymogami dotyczącymi zawieszenia postępowania egzekucyjnego na mocy prawa austriackiego i europejskiego.(1)

Zgodnie z art. 44 ustawy wykonawczej odroczenie egzekucji może nastąpić tylko wtedy, gdy jej rozpoczęcie lub kontynuacja wiąże się z ryzykiem utraty niezastąpionego mienia lub też takiego, które byłoby trudne do zastąpienia przez wnioskodawcę. Szkoda jest uważana za niezastąpioną lub trudną do odtworzenia, gdy wnioskodawca - z przyczyn prawnych lub faktycznych - nie może liczyć na jej naprawienie. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy dłużnik nie posiada środków finansowych. Jeżeli takie powody nie są oczywiste, wnioskodawca musi podać konkretne fakty i przedstawić dowody na istnienie ryzyka takiej utraty mienia.

To, czy utrata mienia jest celowa, zależy od przedmiotu i środków egzekucji. Jeśli chodzi o zajęcie wierzytelności, ryzyko straty majątkowej zazwyczaj nie jest oczywiste; dlatego też musi ono zostać zidentyfikowane i udowodnione. W każdym razie nie wystarcza wysuwanie ogólnych i nieinformacyjnych zarzutów. W pierwszej kolejności należy upewnić się, że strona zobowiązana dąży jedynie do zawieszenia egzekucji (za kaucją), a nie do całkowitego sprzeciwu wobec egzekucji.

Uznawanie i wykonywanie zagranicznych orzeczeń sądowych w Unii Europejskiej zostało uproszczone dzięki wprowadzeniu rozporządzenia w sprawie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych (805/2004). Rozporządzenie to znosi exequatur w odniesieniu do orzeczeń dotyczących roszczeń bezspornych, którym w państwie członkowskim wydania nadano certyfikat europejskiego nakazu wykonania. Takie poświadczone orzeczenie będzie uznawane i wykonywane w innych państwach członkowskich bez konieczności przeprowadzania postępowania exequatur.

Zgodnie z obowiązującą w Austrii doktryną, zgodnie z art. 20 rozporządzenia, skarżący musi również podać konkretne fakty i przedstawić dowody na istnienie ryzyka utraty własności (chyba że ryzyko to jest oczywiste zgodnie z dokumentami przedstawionymi w sądzie). Zawieszenie egzekucji na podstawie rozporządzenia odpowiada zawieszeniu egzekucji na podstawie austriackiego prawa egzekucyjnego; intencje rozporządzenia i ustawy wykonawczej są takie same.

Uznanie na podstawie art. 23 rozporządzenia jest uzależnione od szans powodzenia odwołania wniesionego w pierwotnym państwie członkowskim, jak również od prawdopodobieństwa niezastąpionej utraty mienia w wyniku przeprowadzenia egzekucji. Z drugiej strony art. 44 ustawy przewiduje, że nie zostanie przyznane zawieszenie wykonania, jeżeli wykonanie może zostać wszczęte lub kontynuowane bez ryzyka niezastąpionej utraty mienia przez dłużnika. Obowiązek rozpoznania i udowodnienia ryzyka utraty mienia jest zgodny z rozporządzeniem UE, gdyż jego celem jest przyspieszenie i ułatwienie postępowania egzekucyjnego.

Uwagi końcowe

(1) Austriacki Sąd Najwyższy, 14 czerwca 2012 r. (OGH, 3 Ob 84/12t).