W jednej z ostatnich decyzji Sąd Najwyższy(1) zajmował się granicami prekluzji lub res judicata.

Res judicata's uprawnienie to wynika z jego mocy wiążącej, która stoi na przeszkodzie dalszemu postępowaniu, gromadzeniu/pobraniu dowodów lub ponownemu zbadaniu prawomocnych roszczeń - w niniejszym przypadku stosunków prawnych.

W gruncie rzeczy, res judicata ma zastosowanie, jeżeli zarówno strony sporu, jak i fakty sprawy, które stanowią podstawę prawną roszczenia, są zgodne z niezbędnymi kwalifikacjami prawnymi.

Zgodnie z subiektywnymi granicami prekluzji, skutki res judicata obejmują strony sporu, ich następców prawnych i niektóre inne osoby, na które zgodnie z prawem rozciągnięte są skutki prawne danego orzeczenia sądu. W związku z tym, res judicata wchodzi w życie - z wyjątkiem przypadków o rozszerzonej i bezwzględnej mocy prawnej - tylko między tymi samymi stronami (międzyczęściowe).

Skutek wiążący ogranicza się do głównych kwestii rozpatrywanych we wcześniejszej sprawie; nie rozciąga się on jednak na pytania prejudycjalne oceniane i rozpatrywane w poprzednim postępowaniu.

Wiążący skutek obejmuje również uzasadnienie decyzji - w tym ustalenia faktów - o ile są one niezbędne do wydania konkretnego wyroku. Obejmuje zatem również zarzuty faktyczne, które potwierdzają lub negują elementy stanu faktycznego stanowiące podstawę prawną roszczenia przedstawionego w poprzednim postępowaniu.

Decyzja w sprawie zwykłego wniosku o płatność w poprzednim postępowaniu nie ma co do zasady skutku wiążącego wykraczającego poza leżące u jej podstaw odpowiednio prawo i stosunek prawny. W tych przypadkach rozumowanie prawne nie ma zastosowania poza tym, co jest konieczne do ustalenia indywidualnej mocy wiążącej.

Uwagi końcowe

(1) 24 listopada 2015 r., sprawa 1 Ob 28/15x.